SİBER ZORBALIK ve KORUNMA YÖNTEMLERİ

İnsanlar, sosyal varlıklar olarak, hayatta kalmak ve gelişmek için diğer insanlarla iletişimde olmaya ihtiyaç duyarlar.

İlişkiler kurarken, genellikle kendilerine benzeyen kişilere yönelir ve farklı olanları dışlama eğilimindedirler.

Bu eğilim, insanın egosantrik doğasından kaynaklanabilir. Kendi inançlarına ters düşen kişilere karşı, onları değiştirmeye veya aşağılamaya yönelik davranışlar sergileyebilirler. Bu tür davranışlar aşırıya kaçtığında, zorbalık olarak adlandırılan eylemler meydana gelir. Zorbalık, genellikle güçlü veya üstün konumdaki bireylerin, diğerlerine bilinçli ve sürekli zarar vermeleri şeklinde tanımlanır.

Fiziksel zorbalık, gözle görülür olduğu için, sözlü veya psikolojik zorbalığa göre daha kolay fark edilir. Yine de sözlü ve psikolojik zorbalık toplumda yaygın bir sorundur ve özellikle çocuklar ve gençler arasında sıkça görülen bir davranıştır. Akran zorbalığı, okul veya iş yerinde yaşıtlar arasında gerçekleştiğinde, depresyon, sosyal izolasyon, anksiyete ve hatta intihar gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu makalede, siber zorbalık hakkında detaylı bilgiler sunacağız.

Siber Zorbalık Nedir?

Siber zorbalık, elektronik cihazlar üzerinden sosyal medya platformları, çeşitli uygulamalar veya online forumlar aracılığıyla gerçekleştirilen, mesajlar ve fotoğraflar gibi zararlı içeriklerin yayınlanması yoluyla bireyleri aşağılama amacı taşıyan davranışlardır.

Çocuklar ve gençler için internet, sosyal medya ve akıllı cihazlar hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu nedenle, onların bu araçlardan uzak durmalarını beklemek gerçekçi değildir. Sosyal platformlarda paylaşılan yazılar, mesajlar, fotoğraflar veya videolar, günlük yaşamın bir unsuru olmuştur. Bu çağın getirdiği dijital veya sanal zorbalık da bu yeni iletişim biçimlerinin bir sonucudur.

Araştırmalar, siber zorbalığın hem mağdurları hem de şahitleri tarafından yüz yüze gerçekleşen zorbalıktan daha endişe verici ve korkutucu olarak algılandığını göstermektedir. Zorbalığa uğramak veya buna şahit olmak, bireylerde anksiyete, depresyon ve sosyal fobi gibi psikolojik sorunlara yol açabilir ve okulda veya iş hayatında performans düşüklüğüne sebep olabilir.

Siber Zorbalık Türleri Nelerdir?

Siber zorbalık, bazen sahte veya anonim hesaplar kullanılarak gerçekleştirilen ve çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilen bir davranıştır. Bu davranışların bazıları şunlardır:

• Dışlama
• Taciz
• Kişisel Bilgileri Açığa Çıkarma
• Stalklama
• Hesap Hackleme ve Yanıltıcı İçerik Paylaşma
• Hakaret
• Trolleme

Siber Zorbalığın Tehlikeli Boyutları

Siber zorbalık, birçok kişi tarafından yüz yüze gerçekleşen zorbalıktan daha tehlikeli ve farklı olarak algılanır. Peki dijital zorbalığı diğer zorbalık türlerinden ayıran özellikler nelerdir?

1. Mekan ve Zaman Bağımsızlığı

Siber zorbalık, diğer zorbalık türlerinden farklı olarak, zaman ve mekan sınırlaması olmaksızın her an meydana gelebilir. Siber zorbalıktan kaçınmak, diğer zorbalık türlerine kıyasla daha zordur ve mağdurların güvenli alanlarında bile onları etkileyebilir.

2. Hızlı Yayılma Potansiyeli

Zorbalık, sadece zorba ve mağdur arasında yaşanmaz; tanıklar da bu durumun bir parçasıdır. Zorbalık üçgeninde mağdur, zorba ve tanıklar yer alır. Tanıkların, zorbalığı durdurma veya devam ettirme konusunda önemli bir etkisi vardır. Tanıkların zorbanın yanında yer alması zorbalığın artmasına, mağdurun yanında yer alması ise zorbalığın sona ermesine yardımcı olabilir.

Ancak tanıklar genellikle kendilerini tehlikeye atmamak için zorbalığı durdurma girişimlerinden kaçınabilirler. Dijital ortamlarda, zorbalığa tanık olacak kişi sayısı çok daha fazladır. Bu, zorbalığın daha geniş bir alana yayılmasına ve mağdur ile tanıklar için daha endişe verici bir durum oluşturmasına neden olabilir.

3. Sürekli ve Devamlı Olma

Zorbalık, tekrar eden şiddet eylemleriyle karakterizedir. Elektronik ortamlarda, sosyal medyada gerçekleşen zorbalık, zorba tarafından kolaylıkla sürdürülebilir. Siber zorbalık, okul, iş yeri veya mahalle gibi fiziksel bir mekana; iş saati, okul saati veya oyun saati gibi belirli zamanlara bağlı değildir. Zorba, elektronik bir cihaz veya internet erişimi olduğu sürece, her an mağdura ulaşabilir. Bu, zorbalığı daha kaçınılmaz ve zorlayıcı bir hale getirebilir.

4. Anonim Olabilme

Anonimlik, siber zorbaların uzaktan gerçekleştirdikleri zorbaca davranışlardan soyutlanmalarına ve sorumluluk almamalarına olanak tanır. Bilgisayar başında sosyal normlar daha az etkili olabilir.

Siber Zorbalıklardan Korunma Yolları

Dijital çağda teknolojik cihazlardan kaçınmak zor olduğundan, çocuklarımızı ve kendimizi siber zorbalıktan korumak için alabileceğimiz önlemler vardır. Çocukların ekran sürelerini sınırlamak yerine, sosyal medya etkinliklerini denetlemek daha etkili olabilir. Ebeveynlerin çocuklarının ekran kullanımını izlemelerine yardımcı olacak akıllı telefon uygulamaları mevcuttur.

Çocuklara, karşılaştıkları herhangi bir olumsuz durumda ebeveynleri veya öğretmenleri gibi güvenilir bir yetişkinle iletişime geçmeleri öğütlenmelidir. Çocuklar ve gençler, yaşadıkları zorbalığı bir yetişkinle paylaşamadıklarında, zorbalığın önlenmesi zorlaşır ve etkisi artar. Ayrıca, çocukların sosyal medyada tanımadıkları kişilerle iletişim kurmalarının önüne geçmek önemlidir.

Yetişkinler siber zorbalığa maruz kaldıklarında, zorbayı rapor etmek ve zorbalık yapan hesabın kendilerine ulaşmasını engellemek en hızlı çözüm yoludur. Günümüzde birçok sosyal medya ve çevrimiçi oyun platformu, siber zorbalıkla mücadele için ciddi önlemler almaktadır. Siber zorbalığa maruz kaldığımızda veya tanık olduğumuzda, zorbayı rapor etmek bu önlemlerin etkili olmasını sağlar.

Son olarak, zorbaların genellikle sosyal beceri ve empati konusunda zayıf olduklarını anlamak önemlidir. Bu, mağdurların zorbalık eylemleri veya sözleriyle kendilerini tanımlamamaları için çaba göstermelerinin yararlı olabileceği anlamına gelir.

Siber Zorbalıkla Nasıl Mücadele Edilir?

Siber zorbalık, anonim olarak gerçekleştirilebildiğinden izini sürmek ve denetlemek güçtür. Bu yüzden herkes siber zorbalığa maruz kalabilir ve bu durum, etkilenen kişiler üzerinde derin duygusal etkilere neden olabilir. Siber zorbalığın birçok farklı türü vardır ve bu tür davranışların kanıtlarını toplamak, zorbalığın önlenmesinde kritik bir rol oynar. Siber zorbalıkla karşılaştığınızda yapabilecekleriniz:

1. Güvenilir Birine Durumu Anlatın

Zorbalık davranışlarına maruz kalmak, özellikle bu tür davranışlar uzun süredir devam ediyorsa, yalnızlık hissine yol açabilir. Güvendiğiniz biriyle konuşarak destek alabilir ve paylaşımın verdiği rahatlıkla kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.

2. Zorbaları Görmezden Gelin

Zorbalar, onlara yanıt verdiğiniz ve kendinizi savunduğunuz sürece güç kazanırlar. Bu nedenle, onlarla iletişime geçmekten kaçının, mesajlarına cevap vermeyin ve etkileşimden uzak durun. Kanıtları Toplayın: Siber zorbalığın fark edilmesini kolaylaştıran faktörlerden biri, internetteki paylaşımların kaydedilebilmesidir. Eğer zorbalığa uğradığınızı düşünüyorsanız, ilgili kişinin paylaşımlarını, mesajlarını ve size gönderdiği görselleri kaydedin.

3. Sosyal Medya Platformlarında Şikayette Bulunun

Çoğu sosyal medya platformunda şikayet veya bildirme seçenekleri bulunmaktadır. Bu seçenekleri kullanarak veya destek ekiplerine e-posta göndererek zorba kişilerin profillerini rapor edebilirsiniz.

4. Güvenliğinizi Koruyun

Zorbalığa maruz kalmasanız bile, çevrimiçi güvenliğinizi korumak için önlemler alın. Şifrelerinizi düzenli olarak değiştirin ve kimseyle paylaşmayın. Kişisel bilgilerinizi paylaşırken veya fotoğraf/video yüklerken dikkatli olun.

5. Başkalarına Yardım Edin

Eğer tanıdığınız biri zorbalığa uğruyorsa, ona yardım etmek için benzer adımları atın.